ΥΠΟΜΝΗΜΑ- ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ
ΘΕΜΑ :
ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΥΜΗΤΤΟΥ ΚΑΙ ΝΕΟΙ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΔΡΟΜΟΙ Θεσμικό πλαίσιο προστασίας του Υμηττού
O Υμηττός έχει συνολική έκταση 81.230 στρέμματα (8123 Ηα) και θεσμικά προστατεύεται από το Προεδρικό Διάταγμα «Περί Ζωνών ρύθμισης και προστασίαςτου όρους Υμηττός»
( ΦΕΚ 544 Δ’/20.10.1978).
Με το Π.Δ 91/22.1.1974 (ΦΕΚ 31Α’/ 6.2.1974) κηρύχθηκε ως «αισθητικό δάσος η περί την Ιερά Μονή Καισαριανής παραχωρηθείσα στη Φιλοδασική Ενωση Αθηνών (ΦΕΑ) προς αναδάσωσιν έκταση συνολικού εμβαδού 6.400 στρεμμάτων»
Με την Υπουργική Απόφαση 38070/1972/6.5.1976 (ΦΕΚ 683 Β’/24.5.1976) ιδρύθηκε μόνιμο καταφύγιο θηραμάτων στην περιοχή Υμηττού.
Εξ άλλου η συνολική έκταση του Υμηττού (8123 Ηα) , έχει ενταχθεί στο «Δίκτυο Περιοχών της Ευρωπαϊκής Ενωσης με Ιδιαίτερη Οικολογική Αξία», δηλ.στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Φύση 2000 / Ναtura 2000, (GR 3000006), προκειμένου να προστατευθεί σύμφωνα με τις προδιαγραφές και τις απαιτήσεις της Οδηγίας 92 / 43 της ΕΟΚ. Ειδικότερα, στο πλαίσιο του προγράμματος καταγραφής και χαρτογράφησης των τύπων οικοτόπων στις περιοχές που εντάχθηκαν στο δίκτυο Νatura 2000, αναφέρονται επτά τύποι οικοτόπων για
τον Υμηττό. Οι δύο απ’αυτούς αναφέρονται στους οικοτόπους των σπηλαίων (κωδ. 8310) και των ασβεστολιθικών κρημνών (κωδ.8216) και οι υπόλοιποι πέντε τύποι οικοτόπων περιγράφουν τα μεσογειακά οικοσυστήματα του βουνού: πευκοδάση (κωδ.9540), θαμνώνες φρυγάνων (κωδ.5420), και θαμνώνες αείφυλλων σκληρόφυλλων θάμνων (κωδ.5212,5340,9920).
Ιστορικοί – Αρχαιολογικοί και Πολιτιστικοί χώροι
Στον Υμηττό και γύρω απ’ αυτόν, σύμφωνα με τον Ηρόδοτο,υπήρχαν αρκετοί Πελασγικοί οικισμοί, όπως ο Σφηττός,η Κίκυνα,η Αιξωνή,οι Σκυρίδες, η Πήρα, κ.ά. Ο Παυσανίας αναφέρει ότι στον Υμηττό υπήρχε άγαλμα του Υμήττιου Δία καθώς και βωμοί του ¨Ομβριου Δία και του Προόψιου Απόλλωνα. Επίσης έχουν βρεθεί ίχνη αρχαίων ναών κοντά στις σημερινές μονές Καισαριανής,Αστερίου, Καρέα, οι οποίες έχουν κηρυχθεί ως Βυζαντινά μνημεία με Β.Δ (ΦΕΚ 68 Α’/ 26.4.1921), όπως και οι Μονές Αγ. Ιωάννη Προδρόμου (Κυνηγού) και Αγ. Γεωργίου ( Κουταλά).
Επισημαίνεται ότι στον Υμηττό περιλαμβάνονται « ελεύθερες περιοχές με σημαντικές αρχαιολογικές ζώνες, με δυνατότητα πλήρους προστασίας», σύμφωνα με τον Νόμο 5351/1932, καθώς και « μικτές περιοχές που περιέχουν και σημαντικές αρχαιολογικές ζώνες, με δυνατότητα εξυγιάνσεως με ειδικά πολεοδομικά μέτρα».
Εξ άλλου με απόφαση του ΥΠΕΧΩΔΕ, ο Ηριδανός, (ο οποίος μαζί με άλλους χειμάρρους του Β.Δ Υμηττού τροφοδοτούσε τον Ιλισσό,τον ένα από τους δύο ποταμούς που διέσχιζαν το λεκανοπέδιο της Αττικής), έχει χαρακτηριστεί ως ιδιαίτερου περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος ρέμα (ΦΕΚ281 Δ’/23.3.92) χωρίς ωστόσο να υπάρξει πραγματικό ενδιαφέρον για την προστασία και την ανάδειξη όσων τμημάτων του διασώθηκαν μέχρι σήμερα.
Βιοποικιλότητα
Ο Υμηττός ως «οικοσύστημα» παρουσιάζει υψηλή βιοποικιλότητα, δηλ. φιλοξενεί ενδημικά σπάνια και προστατεύομενα είδη φυτών και ζώων, καθώς έχει μεγάλο αριθμό φυτικών ειδών, ενώ παράλληλα αποτελεί ενδιαίτημα για μια πληθώρα ζωϊκών ειδών, από εδαφόβια μέχρι αρπακτικά πτηνά.
Σύμφωνα με Μελέτη της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας (1992), ο Υμηττός αν και έχει υποβαθμιστεί ως οικοσύστημα τα τελευταία χρόνια, παρουσιάζει ακόμα σημαντικό ορνιθολογικό ενδιαφέρον. Εχουν παρατηρηθεί 96 είδη πουλιών (το ¼ που παρατηρούνται στον ελληνικό χώρο) από τα οποία :
- τα 48 φωλιάζουν στον Υμηττό ή έχουν τακτική παρουσία στον Υμηττό.
- 16 είδη περιλαμβάνονται στο Παράρτημα Ι της Κοινοτικής Οδηγίας 79/409 του Συμβουλίου Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων «περί διατηρήσεως άγριων πτηνών».
- 65 είδη περιλαμβάνονται στο Παράρτημα ΙΙ της διεθνούς σύμβασης της Βέρνης «Γιά τη
διατήρηση της άγριας ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος της Ευρώπης», που κυρώθηκε από το νόμο 1335/14.3.1983
Εξ άλλου, η χλωρίδα του Υμηττού περιλαμβάνει περίπου 650 ταξινομικές μονάδες (είδη, υποείδη) Πτεριδοφύτων και Σπερματοφύτων, εκ των οποίων οι 54 είναι ενδημικές της Ελλάδας ενώ οι 59 προστατεύονται από την ελληνική νομοθεσία και διεθνείς συμβάσεις ή περιλαμβάνονται σε καταλόγους απειλούμενων ειδών. Αναφέρουμε ενδεικτικά τα πολυάριθμα είδη ορχεοειδών, τους ενδημικούς κρόκους και τις κεντάυριες.
Τροποποίηση του Π.Δ προστασίας Υμηττού –
Αναστολή χορήγησης οικοδομικών αδειών
Επισημαίνεται ότι σύμφωνα με το ισχύον Π.Δ (ΦΕΚ 544 Δ’/1978), δεν επιτρέπεται η χρήση
«κατοικία» στην Α’ και Β’ ζώνη προστασίας του Υμηττού ενώ επιτρέπονται «κοινωφελείς εγκαταστάσεις» στην Β’ ζώνη. Ωστόσο, η ισχύουσα νομοθεσία στη πράξη ακυρώνεται, εφ’όσον τα τελευταία χρόνια κατασκεύαζονται συστηματικά στη Β’ζώνη προστασίας Υμηττού από κάποιους, ιδιωτικές κατοικίες, οι οποίες εμφανίζονται ως «κοινωφελείς εγκαταστάσεις» (όπως ο πρώην υπουργός Β.Μαγγίνας,αλλά και πολλοί ακόμα«επώνυμοι», καλλιτέχνες,ηθοποιοί, μουσικοσυνθέτες κ.ά.)
Ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η σημερινή κατάσταση, έχει δηλώσει ότι το ισχύον Π.Δ «περί προστασίας του Υμηττού» πρόκειται να τροποποιηθεί «επί το αυστηρότερον», ώστε να μην μπορούν να χρησιμοποιηθούν κάποια «παράθυρα» (για την παραβίαση της ισχύουσας νομοθεσίας, υποθέτουμε). Ωστόσο, εμφανίζεται ως πιθανό το ενδεχόμενο, αντί της κατεδάφισης αυθαίρετων κτισμάτων και κατοικιών, να επιχειρηθεί διά της τροποποίησης του ισχύοντος Π.Δ η συρίκνωση της Β’ζώνης προστασίας του Υμηττού και η νομιμοποίηση των αυθαίρετων κτισμάτων, όχι μόνο του κ. Μαγγίνα και των άλλων «επώνυμων», αλλά και όλων των αυθαίρετων οικισμών και κατοικιών που αναπτύσσονται ραγδαία κυρίως στην νοτιο-ανατολική πλευρά του Υμηττού (Βάρη, Κορωπί), αλλά και στη βορειο-ανατολική πλευρά (Παιανία, Γλυκά Νερά) και υπολογίζονται σε άνω των 2.000, εκ των οποίων 100 πολυτελείς κατοικίες.
Αλλωστε ακριβώς λόγω αυτής της ραγδαίας και ανεξέλεγτης αυθαίρετης δόμησης, εκδόθηκε στις 8/4/08 απόφαση του υπουργού ΠΕΧΩΔΕ ( ύστερα από αίτημα του Νομάρχη Αν. Αττικής) με την οποία αναστέλλεται για 8 μήνες η χορήγηση οικοδομικών αδειών στην περιοχή ισχύος του Π.Δ προστασίας του Υμηττού (ΦΕΚ 544 Δ’ /1978).
Εγκαταστάσεις της Δ.Ε.Η
Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα σήμερα στον Υμηττό αποτελούν οι εγκαταστάσεις της ΔΕΗ.
Επισημαίνεται ότι το Συμβούλιο της Επικρατείας με τις αποφάσεις 1672 και 1678 / 2005, ακύρωσε την Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) με την οποία ειχαν εγκριθεί Περιβαλλοντικοί Οροι και καθορίστηκαν όροι και περιορισμοί δόμησης για την κατασκεύη Κέντρου Υπερυψηλής Τάσης 400/150 KV στη Β’ Ζώνη Προστασίας Υμηττού, στα όρια των Δήμων Ηλιούπολης- Αργυρούπολης. Επίσης με την απόφαση 1676 / 2005 ακύρωσε την ΚΥΑ με την οποία εγκρίθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι για την κατασκεύη της Γραμμής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας 400 /150 Κ , από το Λαύριο στην Αργυρούπολη.
Παρ’όλα αυτά, η ΔΕΗ κατασκέυασε αυθαίρετα και λειτουργεί σήμερα παράνομα, δηλ χωρις καμμία νόμιμη αδειοδότηση ένα Κέντρο Υψηλής Τάσης 150 /20 ΚV στην ίδια περιοχή, ενώ εγκατέστησε παράνομα πυλώνες και καλώδια μεταφοράς 400 ΚV από το Λαύριο στην Αργυρούπολη.Ακόμη, η ΔΕΗ μετέτρεψε παράνομα το 2003 την Γραμμή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας 150 ΚV από Παλλήνη στην Αργυρούπολη, σε 400 ΚV , με καταστροφικές επιπτώσεις στη δασική βλάστηση του Υμηττού που προκλήθηκαν από τις εργασίες τοποθέτησης πυλώνων υψηλής τάσης.
Σήμερα η ΔΕΗ έχει δημιουργήσει μια σειρά αυθαίρετων και παράνομων εγκαταστάσων στο δασικο χώρο του Υμηττού ( που είναι ενταγμένος στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο προστατεύομενων Περιοχών Νatura 2000), και επιδιώκει να τις «νομιμοποιήσει» και να τις επαυξήσει με την κατασκεύη ενός Κεντρου Υπερυψηλής Τάσης (ΚΥΤ) 400/ 150 ΚV.
Νέοι Αυτοκινητόδρομοι
Κάτω από αυτές τις συνθήκες, στις 2 Ιουνίου ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ εξήγειλε την κατασκευή 83 χιλιομέτρων νέων Αυτοκινητόδρομων στην Αττική, ένα μεγάλο μέρος των οποίων προβλέπονται να κατασκευαστουν στον Υμηττό.
Συγκεκριμένα έχει προγραμματιστεί η κατασκεύη:
α) του Νότιου τμήματος της Δυτικής Περιφερειακής Λεωφόρου Υμηττού μήκους 14,5 χιλιομέτρων, πάνω από τους Δήμους Καισαριανής, Βύρωνα, Ηλιούπολης, Αργυρούπολης, μέχρι τον Δήμο Γλυφάδας και τον Δήμο Ελληνικού, και διαμέσου του χώρου του πρώην Αεροδρομίου, μέχρι την παραλιακή Λεωφόρο Ποσειδώνος.
β) του Νότιου τμήματος της Ανατολικής Περιφερειακής Λεωφόρου Υμηττού, πάνω από το Δήμο Κορωπίου, μέχρι την Αγία Μαρίνα στην παραλιακή Λεωφόρο Σουνίου, μήκους 11,5 χλμ.
γ) της συνδετήριας οδού των προαναφερόμενων Λεωφόρων, από τον Κόμβο Σακέττα (Βύρωνας) μέχρι τον Κόμβο Μεσογείων μήκους 7,5 χλμ.
Οι νέοι Αυτοκινητόδρομοι στον Υμηττό προβλέπεται να έχουν 3 λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατέυθυνση, δηλαδή όσες η Αττική και η Εθνική Οδός(ΠΑΘΕ), κεντρική διαχωριστική νησίδα, Λωρίδες Εκτακτης Ανάγκης (ΛΕΑ), και για την κατασκευή τους απαιτούνται τεχνικά έργα μεγάλης κλίμακας ( σήραγγες, υπόγεια τμήματα, κοιλαδογέφυρες,τοιχεία αντιστήριξης, επιχωματώσεις, ανισόπεδοι κόμβοι σύνδεσης με το υπάρχον τοπικό οδικό δίκτυο κ.α.)
Η Ανατολική Περιφερειακή Λεωφόρος Υμηττού, σύμφωνα με τις δηλώσεις του υπουργού, θα έχει 2 λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση, ΛΕΑ, και μεσαίο διαχωριστικό διάζωμα ασφαλείας τύπου New Jersey.
Επισημαίνεται ότι οι εξαγγελθέντες Αυτοκινητόδρομοι στον Υμηττό αποτελούν ουσιαστικά την πρώτη φάση του συνολικού σχεδιασμού, δεδομένου ότι προβλέπεται σε μιά επόμενη φάση και
- η κατασκεύη της επέκτασης της Δυτικής Περιφερειακής πάνω από τους Δήμους Γλυφάδας- Βούλας- Βάρης,
- η επέκταση της Ανατολικής Περιφερειακής από τον Κόμβο Μεσογείων μέχρι τα Γλυκά Νερά
- η οδική σύνδεση του Κόμβου Μεσογείων με τον χώρο του πρώην Αεροδομίου Ελληνικού, που έχει εξαγγελθεί από τον υπουργό ΠΕΧΩΔΕ αλλά δεν περιλαμβάνεται στην τελευταία ανακοίνωση, χωρίς να αναφέρεται η ματαίωση του έργου.
Επισημαίνεται επίσης ότι οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την κατασκεύη και λειτουργία των νέων Αυτοκινητόδρομων στον Υμηττό θα είναι σημαντικές, ακόμη και αν υπογειοποιηθούν εκτεταμένα τμήματά της Δυτικής Περιφερειακής, όπως εξήγειλε ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ, δεδομένου ότι η Ανατολική Περιφερειακή προβλέπεται να διέρχεται επιφανειακά από το βουνό, δίνοντας τη δυνατότητα καταπατήσεων και μελλοντικών οικιστικών επεκτάσεων κατά μήκος της.
Ακόμη επισημαίνεται ότι στη περιοχή της προβλεπόμενης επέκτασης της Ανατολικής Περιφερειακής, στα Γλυκά Νερά, έχουν εκδηλωθεί τα προηγούμενα χρόνια αλλά και κατά το φετεινό καλοκαίρι επανειλημμένοι εμπρησμοί και απόπειρες οικοπεδοποίησης δημόσιων δασικών χώρων.
Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) από τους Αυτοκινητόδρομους στον Υμηττό
και Τεχνικές Μελέτες
Σύμφωνα με την ΜΠΕ της Νότιας Περιφερειακής Λεωφόρου Υμηττού, (που εκπονήθηκε από τον Αλέξιο Παρασκεύοπουλο τον Αύγουστο του 2006 κατ’εντολή της Ε.Υ.Δ.Ε / Ο.Α.Π του ΥΠΕΧΩΔΕ), ο νέος αυτοκινητόδρόμος προβλέπεται να διέλθει «εντός των ορίων της περιοχής της προτεινόμενης για ένταξη στο Δίκτυο NATURA 2000, εντός του αισθητικού δάσους Καισαριανής, εξολοκλήρου εντός της Β’ Ζώνης Προστασίας του Υμηττού καθώς και εντός τμήματος της Α’Ζώνης»
Η μελέτη αυτή βρίσκεται «υπό επικαιροποίηση», όπως ανακοινώθηκε από τον υπουργό ΠΕΧΩΔΕ. Ωστόσο, μέχρι σήμερα δεν έχει δοθεί κανένα στοιχείο της μελετης αυτής τόσο στους άμεσα ενδιαφερομένους εκπροσώπους των ΟΤΑ των παρακείμενων Δήμων, παρά τις επανειλημμένες αιτήσεις τους, όσο και στους φορείς των πολιτών, κατά παραβίαση της συνθήκης του Aarhus που έχει υπογράψει η χώρα μας.
Εξ άλλου, σε Συνέντευξη Τύπου στις 2 Ιουνίου, ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ αναφερόμενος στην Δυτική Περιφερειακή Λεωφόρο Υμηττού, ανακοίνωσε ότι «μετά από αναλυτική διερεύνηση πολλών εναλλακτικών λύσεων, επελέγη η βέλτιστη από κυκλοφοριακής και περιβαλλοντικής άποψης λύση, και οριστικοποιήθηκαν οι κυκλοφοριακές μελέτες και οι μελέτες οδοποιΐας (χάραξη, μηκοτομές, κόμβοι, διατομές κλπ), στο επίπεδο που απαιτείται για την προκήρυξη νέου διεθνούς διαγωνισμού με Σύμβαση Παραχώρησης».
Επισημαίνεται ότι, μέχρι σήμερα,δεν έχει δοθεί κανένα στοιχείο αυτών των Τεχνικών Μελετών στους ενδιαφερόμενους φορείς, καθώς και κανένα στοιχείο για τους υπόλοιπους Αυτοκινητόδρομους που προγραμματίζονται στον Υμηττό.
Εναλλακτική Πρόταση
Κατά τη γνώμη μας, η κατασκεύη νέων Αυτοκινητόδρομων στον Υμηττό, ακόμα και αν υπογειοποιηθούν κάποια τμήματά τους, θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στην οικολογική ισορροπία του βουνού, (όπως επισημαίνουν και ειδικοί επιστήμονες) και στην αλλοίωση των φυσικών χαρακτηριστικών του. Ακόμη, θα πριμοδοτήσει τη χρήση του Ι.Χ. Γι’αυτό θα πρέπει να αποφευχθεί η κατασκεύη τους.
Ειδικώτερα η Δυτική Περιφερειακή Λεωφόρος Υμηττού, δεν πρόκειται να «αναβαθμίσει κυκλοφοριακά και περιβαλλοντικά την ζωή των κατοίκων της Αττικής», όπως ισχυρίζεται ο Υπουργός, ούτε πρόκειται να αντιμετωπίσει και να λύσει μακροπρόθεσμα τα οξυμένα σήμερα κυκλοφοριακά προβλήματα των παρακείμενων Δήμων. Αντιθέτως, μέσω της δημιουργίας κόμβων σύνδεσης με τα τοπικά οδικά δίκτυα, θα δημιουργήσει νέα προβλήματα διερχόμενης υπερτοπικής κυκλοφορίας όπως επισημαίνουν οι Δημοτικές Αρχές και οι φορείς των Πολιτών.
Κάτω από αυτές τις συνθήκες, θεωρούμε ότι δεν είναι αναγκαία η κατασκεύη της νέας Δυτικής Περιφερειακής Λεωφόρου στον Υμηττό, αλλά η διαφορετική διαχείριση του υπάρχοντος οδικού δικτύου της περιοχης. Κατά τη γνώμη μας, θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην επέκταση των δημόσιων μεταφορικών μέσων και στην ενίσχυση της χρήσης τους από τους κατοίκους και τους εργαζόμενους. Θα πρέπει να εξασφαλιστεί η άνετη μετακίνηση με μέσα σταθερής τροχιάς, με λεωφορεία, με ποδήλατα και με τα πόδια για κοντινές διαδρομές.Θα πρέπει να περιοριστεί η χρήση του Ι.Χ και να δημιουργηθούν λεωφορειολωρίδες,ποδηλατόδρομοι, δίκτυο πεζόδρομων, να απελευθερωθουν τα πεζοδρόμια από εμπορικές δραστηριότητες, από παρκαρισμένα αυτοκίνητα κ.ά.
Με βάση τις παραπάνω αντιλήψεις,η «Πρωτοβουλία Πολιτών για την Προστασία του Υμηττού» έχει καταθέσει στο ΥΠΕΧΩΔΕ και στους Δήμους της περιοχής μια Εναλλακτική Πρόταση κυκλοφοριακών ρυθμίσεων στη περιοχή της Ν.Α Αθήνας, με τις οποίες ολοκληρώνεται ο εσωτερικός περιφερειακός δακτύλιος χωρίς την κατασκεύη νέου Αυτοκινητόδρομου στον Υμηττό.
Επίλογος - Εκκληση
Συνοψίζοντας, επισημαίνουμε ότι η σημερινή κατάσταση στον Υμηττό και τα σχέδια που προωθούνται εμβάλλουν σε ανησυχία κάθε σκεπτόμενο και ανιδιοτελή άνθρωπο.
Ο Υμηττός, αποτελώντας φυσικό χώρο μνημειακής σημασίας,συνδέεται άρρηκτα με την πόλη της Αθήνας, από την εποχή του Ηροδότου έως την εποχή του Πλάτωνα, και διά μέσου της Ελληνιστικής, Ρωμαϊκής και Βυζαντινής περιόδου έως τη δημιουργία του Νεοελληνικού κράτους.
Ο Υμηττός,εξ’άλλου, αποτελεί καταφύγιο της Αττικής πανίδας και χλωρίδας, παράγοντα εμπλουτισμού του εναπομείναντος Αττικού τοπίου, χώρο περισυλλογής και ουσιαστικής αναψυχής.
Η Πολιτεία και οι πολίτες οφείλουν να αναγνωρίσουν την αξία και την ακεραιότητα αυτού του χώρου. Καλούμε τους αρμόδιους κρατικούς και κυβερνητικούς παράγοντες, κάθε υπεύθυνο φορέα και πολίτη, να κινητοποιηθούν άμεσα ώστε να αποτρέψουν τη κατασκεύη των νέων Αυτοκινητόδρομων αλλά και κάθε έργου που διαγράφει την ιστορική μνήμη και παράλληλα πλήττει την οικολογική ισορροπία του Υμηττού
«Πρωτοβουλία Πολιτών για την προστασία του Υμηττού»
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου