Ν Ε Ρ Ο και Π Α Γ Κ Ο Σ Μ Ι Ο Π Ο Ι Η Σ Η

●Το 1/6 του πληθυσμού της γης δεν έχει πρόσβαση σε πόσιμο νερό.
●6000 παιδιά πεθαίνουν καθημερινά από αρρώστιες που προκαλούνται από την έλλειψη καθαρού νερού και συνθηκών υγιεινής.

●Η μέση απόσταση που διανύει κάθε ημέρα μια γυναίκα στην Ασία ή την Αφρική για να προμηθευτεί το πόσιμο νερό της οικογένειας είναι 6 km.
Το βάρος του νερού που κουβαλάει στο κεφάλι της ισοδυναμεί με μία βαλίτσα
20 kg. Η γυναίκα που υποχρεώνεται να ξοδέψει ως και 8 ώρες την ημέρα για μεταφορά πόσιμου νερού , αποκλείεται από οποιαδήποτε άλλη παραγωγική δραστηριότητα, , δεν έχει χρόνο για τη μόρφωση της, τη συμμετοχή της στα κοινά με συνέπεια την παγίωση και της ανισότητας των δύο φύλλων. Εκτός αυτού στη μακρινή διαδρομή της για την τουαλέτα , ελλείψει συνθηκών υγιεινής στην κατοικία της, πέφτει συχνά θύμα βιασμού.

●Κάθε φορά που ένας κάτοικος του αναπτυγμένου κόσμου χρησιμοποιεί το νερό στο καζανάκι της τουαλέτας ξοδεύει τόσο νερό όσο όλη την ημέρα για όλες του τις ανάγκες ένας κάτοικος του τρίτου κόσμου.
●Ενας κάτοικος στο Ναϊρόμπι, στην Κένυα πληρώνει το λίτρο του νερού 5 φορές ακριβότερο από ένα βορειοαμερικάνο. Γιατί;
Ο ι χώρες του τρίτου κόσμου προκειμένου να πετύχουν δάνεια δεσμεύονται απέναντι στην παγκόσμια τράπεζα και το διεθνές νομισματικό ταμείο, να εκχωρήσουν την διαχείριση του νερού, βλέπε την εκμετάλλευση των πηγών τους, σε ιδιωτικές εταιρείες (ιδιωτικοποίηση του νερού).Έτσι το νερό από κοινωνικό αγαθό το οποίο δικαιούνται όλοι οι άνθρωποι ( ΟΗΕ, Συμβούλιο της Ευρώπης, ) μετατρέπεται σε εμπόρευμα. Τρεις πολυεθνικές με τις θυγατρικές τους, οι Suez et Vivendi , RWE, Thames Water, ελέγχουν τα 80% της αγοράς πόσιμου νερού παγκοσμίως. Ανήκουν και οι τρεις στους 100 πιο πλούσιους του κόσμου με εισόδημα για το 2002 τα 160 δις $. Πως προκύπτει αυτό το τεράστιο κέρδος; Από την ανάγκη των φτωχών λαών για πόσιμο νερό. Σε πολλές χώρες, στην Ασία, Αφρική, Λατινική Αμερική, με τις ευλογίες μερικές φορές της Ευρωπαϊκής Τράπεζας, την πίεση της παγκόσμιας τράπεζας, και του Διεθνούς ταμείου, με την εξαγορά συνειδήσεων των κυβερνήσεων, περνά το νερό στον ιδιωτικό τομέα, τις πολυεθνικές του νερού. Το χειρότερο είναι ότι αυτές οι κυβερνήσεις στηρίζουν τις πολυεθνικές με εθνικά κεφάλαια και βέβαια χωρίς καμιά επένδυση, σε τοπικό επίπεδο, από τα κέρδη των πολυεθνικών. Θα σκεφτόμασταν ίσως, ότι έστω και έτσι , θα μπορεί επιτέλους ο κάθε κάτοικος να έχει καθαρό νερό. Όμως αυτό δεν συμβαίνει.
Ας δούμε τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν τα τελευταία 10 χρόνια σε χώρες όπου έγιναν απόπειρες των κυβερνήσεων , το νερό να περιέλθει στον ιδιωτικό τομέα.
-Στο Νίγηρα 60% του πληθυσμού, μετά την ιδιωτικοποίηση, συνεχίζει να μην έχει πόσιμο νερό εξ αιτίας του υψηλού κόστους . Επί πλέον από το μη ελεγχόμενο σωστά νερό συγκεκριμένης περιοχής, εμφανίστηκαν ανεπανόρθωτες ζημιές , στο σκελετό των παιδιών επειδή επί χρόνια πίνανε νερό με μεγάλη δόση φθορίου, το οποίο αποσπά το ασβέστιο από τα οστά.. Αυτό εξ αιτίας της ανευθυνότητας της εταιρείας που το διαχειριζόταν.
-Στις Φιλιππίνες κονσόρτσιουμ εταιριών ανέλαβε τη διαχείριση των νερών της πρωτεύουσας Μανίλα. Μέσα σε 5 χρόνια υπήρχε αύξηση 500%. του κόστους στον οικογενειακό λογαριασμό νερού. Έφθασε η πληρωμή του νερού να καλύπτει το 10% του μέσου εισοδήματος. Και δεν ήταν μόνο αυτό. . Στη Μανίλα το 2003 εμφανίστηκε δυσεντερία και χολέρα με 7 θανάτους και 700 προσβεβλημένους, διότι οι ιδιωτικές εταιρείες λειτουργούν τελείως κερδοσκοπικά, περιορίζοντας το κόστος ελέγχου της ποιότητας του νερού και συντήρησης του δικτύου.
Ανάλογες περιπτώσεις παρουσιάστηκαν και στις χώρες της Λατινικής Αμερικής, Αργεντινή, Βραζιλία, Βολιβία, Χιλή, Κολομβία, Ουραγουάη, Ονδούρα, Μεξικό κλπ.
Χώρες κατ’ εξοχή πλούσιες σε υδατικά αποθέματα ,όπου όμως 1 στους 6 κατοίκους δεν έχει άμεση πρόσβαση σε εγκαταστάσεις υγιεινής γιατί δεν μπορεί να πληρώσει ή κατοικεί σε περιοχή όπου η εγκατάσταση δικτύου, δεν παρουσιάζει οικονομικό ενδιαφέρον για την πολυεθνική..
Η Αγουας ντε Ιλιμανι, θυγατρική της Σουεζ, κέρδιζε 51 δις $ ετησίως πουλώντας νερό με σκληρό νόμισμα, το δολάριο, στους φτωχούς Βολιβιανούς, όσους μπορούσαν να πληρώσουν.
Στο Μεξικό η διαχείριση του νερού περνά στις πολυεθνικές μόνο στις πλούσιες περιοχές των τουριστικών παραλίων όπου θα υπάρχουν σίγουρα κέρδη .

Όμως συνειδητοποιώντας το πρόβλημα στην πραγματική του διάσταση, οι πολίτες αρχίζουν να οργανώνονται, να δραστηριοποιούνται, να δημιουργούν μέσα από το Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ διεθνή δίκτυα αντίδρασης και πάλης ενάντια στις ιδιωτικοποιήσεις, την εκμετάλλευση του νερού. Το νερό είναι κοινωνικό αγαθό. Δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται σαν εμπόρευμα στις διεθνείς συμφωνίες και συναλλαγές. Μια τέτοια κατάσταση οδηγεί σε βιασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οικονομικών, κοινωνικών, πολιτισμικών.
Στην Ουραγουάη οι πολίτες προκαλούν δημοψήφισμα με το οποίο επιβάλλεται να συμπεριληφθεί στο σύνταγμα της χώρας η εξασφάλιση πρόσβασης στο πόσιμο νερό, ένα κοινωνικό αγαθό που θα ανήκει σε όλους και η διαχείριση θα γίνεται μόνο από δημόσιες υπηρεσίες και με τη συμμετοχή των πολιτών.
Στην γειτονική μας Ιταλία, ανάλογο εγχείρημα , προκάλεσε πρόσφατα μια από τις μεγαλύτερες κινητοποιήσεις όπου συμμετείχαν πολίτες όλων των πολιτικών παρατάξεων, ανεξάρτητα των θέσεων των κομμάτων τους.
Ας επαγρυπνούμε, δεν θα αργήσει να συμβεί και σε εμάς. Ήδη η ιδιωτική πρωτοβουλία άρχισε να διεισδύει στους Δήμους. Ας δεσμεύσουμε τους υποψήφιους Δημάρχους , Νομάρχες για τις προσεχείς εκλογές. Δεν εκχωρούμε κανένα δημόσιο αγαθό, όπως το νερό, στον ιδιωτικό τομέα και απαιτούμε σαν πολίτες αυτής της χώρας το δικαίωμα συμμετοχής μας στις αποφάσεις και τη διαχείριση του.

Σ. Βασιλειάδου
Φυσικός .DEA διαχείρισης περιβάλλοντος
Mέλος της ΚΠΕ του ΣΥΝ