Η κόκκινη λάσπη της Αλουμίνιο της Ελλάδας ξανά αντικείμενο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Η κόκκινη λάσπη την οποία απορρίπτει η εταιρεία Αλουμίνιων της Ελλάδος στον κόλπο της Αντίκυρας στην περιοχή του Κορινθιακού κόλπου καταστρέφει την πανίδα και την χλωρίδα, ενώ δεν αποκλείεται τα βαρέα μέταλλα τα οποία περιέχει να έχουν εισέρθει στην τροφική αλυσίδα, σύμφωνα με τη μελέτη του Πανεπιστημίου Πατρών και μετά από έρευνες ετών. Η απόρριψη της κόκκινης λάσπης έχει δημιουργήσει δύο υποθαλάσσιους λόφους ύψους 30μ, και η παρουσία ραδιενεργών στοιχείων (ουράνιο, ράδιο, θόριο) ανιχνεύονται στην σύνθεση της λάσπης και η συγκέντρωσή τους ξεπερνά έως και δεκαέξι φορές τις επιτρεπόμενες τιμές. Σύμφωνα με μελέτη του προγράμματος ΜΕP POL, 17 ελληνικών πανεπιστημιακών και ερευνητικών ινστιτούτων, τονίζεται ότι στον Κορινθιακό η κινητικότητα βαρέων μετάλλων είναι ισχυρή και κατά συνέπεια απαιτούνται μελέτες για την διείσδυση των βαρέων μετάλλων στην τροφική αλυσίδα μέσω των αλιευμάτων.
Σε απάντηση σχετικής ερώτησης του ευρωβουλευτή κ. Αρναουτάκη, ο κ. Δήμα εξ ονόματος της αρμόδιας Ευρωπαϊκής Επιτροπής δηλώνει την άγνοια της Επιτροπής για τη εν λόγω μελέτη. Στην συνέχεια στην απάντηση διατυπώνεται ότι
«Η λειτουργία των εγκαταστάσεων της εταιρίας Αλουμίνιον της Ελλάδος υπόκειται στην οδηγία 2008/1/EΚ σχετικά με την ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχο της ρύπανσης (IPPC) και την οδηγία 2006/21/ΕΚ σχετικά με τη διαχείριση των αποβλήτων της εξορυκτικής βιομηχανίας (οδηγία για τα απόβλητα από εξορυκτικές δραστηριότητες).………………
… Οι υφιστάμενες εγκαταστάσεις, όπως η εγκατάσταση της Αλουμίνιον της Ελλάδος, όφειλαν να έχουν τεθεί σε πλήρη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις της οδηγίας IPPC έως τις 30 Οκτωβρίου 2007 και πρέπει να έχουν συμμορφωθεί με την οδηγία για τα απόβλητα ορυχείων το αργότερο μέχρι την 1η Μαΐου 2012. Τον Νοέμβριο του 2007, η Επιτροπή ζήτησε από τα κράτη μέλη στοιχεία για τον συνολικό αριθμό των υφιστάμενων εγκαταστάσεων σε λειτουργία πριν από την ημερομηνία θέσης σε ισχύ της οδηγίας IPPC και τον αριθμό των νέων, αναθεωρημένων και επικαιροποιημένων αδειών που έχουν εκδοθεί. Επειδή η Ελλάδα δεν εξέδωσε νέες ή επικαιροποιημένες άδειες για μεγάλο αριθμό εγκαταστάσεων εντός της καταληκτικής ημερομηνίας της οδηγίας IPPC, δηλαδή την 30ή Οκτωβρίου 2007, η Επιτροπή δρομολόγησε διαδικασία επί παραβάσει εναντίον της χώρας αυτής (και όλα τα λοιπά κράτη μέλη που παραβίασαν τη σχετική νομοθεσία) . Από την εξέταση της απάντησης των ελληνικών αρχών προέκυψε ότι 189 από τις 293 υπάρχουσες εγκαταστάσεις δεν συμμορφώνονται, δεδομένου ότι δεν διαθέτουν άδεια IPPC, συμπεριλαμβανομένης της εγκατάστασης της εταιρίας Αλουμίνιον της Ελλάδος. Κατά συνέπεια, στις 27 Νοεμβρίου 2008, η Επιτροπή αποφάσισε να συνεχίσει τη διαδικασία επί παραβάσει και να εκδώσει αιτιολογημένη γνώμη, σύμφωνα με το άρθρο 226 της συνθήκης ΕΚ……………………………….
….Επιπλέον, η οδηγία πλαίσιο για τα ύδατα (ΟΠΥ) 2000/60/ΕΚ ορίζει προστασία όλων των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων, με την υποχρέωση να αποφευχθεί οποιαδήποτε επιδείνωση της κατάστασης, ώστε, κατά κανόνα έως το 2015, να έχει επιτευχθεί καλή κατάσταση των υδάτων. Σύμφωνα με την οδηγία πλαίσιο, τα κράτη μέλη είχαν την υποχρέωση να διεξάγουν εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των λεκανών απορροής των ποταμών και να έχουν αποστείλει συνοπτική έκθεση στην Επιτροπή μέχρι το Μάρτιο του 2005 (ΟΠΥ, άρθρο 5 παράγραφος 1 και άρθρο 15 παράγραφος 2). Στην έκθεση που υπέβαλε η Ελλάδα επισημαίνεται ο κίνδυνος, ο κόλπος της Αντίκυρας να μην ανταποκριθεί στους στόχους της ΟΠΥ, προσδιορίζοντας ως κύριο πρόβλημα τις εγκαταστάσεις IPPC. Αυτό σημαίνει ότι ο κόλπος της Αντίκυρας πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο του προγράμματος μέτρων της οδηγίας πλαίσιο για τα ύδατα, προκειμένου, έως το 2015, να έχει επιτευχθεί καλή κατάσταση ή, υπό ορισμένες αυστηρές προϋποθέσεις, να μπορεί να υπόκειται σε εξαιρέσεις. Το πρόγραμμα των μέτρων είναι μέρος των σχεδίων διαχείρισης λεκάνης απορροής ποταμού της ΟΠΥ, που αναμένεται να δημοσιευτούν τον Δεκέμβριο του 2009. Η Επιτροπή θα παρακολουθήσει εκ του σύνεγγυς τα επόμενα βήματα στην εφαρμογή της οδηγίας πλαίσιο για τα ύδατα, προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι οι ελληνικές αρχές εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους………
…..Όσον αφορά τις ραδιενεργές ουσίες, αυτές υπόκεινται στις διατάξεις της οδηγίας 96/29/Ευρατόμ του Συμβουλίου. Τα ραδιενεργά στοιχεία στην κόκκινη λάσπη είναι τα αποκαλούμενα φυσικά ραδιονουκλεΐδια και οι απαιτήσεις για τις εν λόγω ουσίες περιέχονται στα άρθρα 40 και 41 της οδηγίας Ευρατόμ. Εναπόκειται στο κράτος μέλος να εξασφαλίσει τον προσδιορισμό των δραστηριοτήτων στις οποίες υπεισέρχονται φυσικές πηγές ακτινοβολίας που μπορεί να προκαλούν ανησυχίες από άποψη ακτινοπροστασίας. Για τις δραστηριότητες αυτές, το κράτος μέλος απαιτεί τη θέσπιση κατάλληλων μέσων για την παρακολούθηση της έκθεσης στην ακτινοβολία.»
Λαμβάνοντας υπόψη τα θέματα που θίγονται τόσο στην ερώτηση του κ. Αρναουτάκη όσο και στην απάντηση της Επιτροπής που υπόσχεται ότι θα διερευνήσει τα μέτρα που έχουν ληφθεί για την εφαρμογή της οδηγίας IPPC και της οδηγίας για τα απόβλητα από εξορυκτικές δραστηριότητες για την εν λόγω εγκατάσταση και, εάν χρειαστεί, θα προωθήσει περαιτέρω τη διαδικασία επί παραβάσει,
ερωτάται ο κ.κ. Υπουργός

1. Είναι ενήμερος για τα συμπεράσματα των εν λόγω μελετών και εάν ναι, τι προτίθεται να πράξει έτσι ώστε να προστατευθεί το οικοσύστημα, ο πληθυσμός της περιοχής και βέβαια να αποφευχθεί η περαιτέρω διαδικασία επί παραβάσει για την εφαρμογή της οδηγίας IPPC και της οδηγίας για τα απόβλητα από εξορυκτικές δραστηριότητες για την εν λόγω εγκατάσταση;

2. Γιατί το νομοθετικό πλαίσιο αδειοδότησης της διάθεσης της ερυθράς ιλύος από την Αλουμίνιο της Ελλάδας, από τον Οκτώβρη του 2007 δεν συνάδει με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς και με το εθνικό δίκαιο;

3. Ποιο είναι το πρόγραμμα μέτρων προκειμένου μέχρι το 2015 να έχει επιτευχθεί καλή κατάσταση στον κόλπο της Αντίκυρας, όπως επιτάσσει και η οδηγία πλαίσιο για τα ύδατα;

4. Τι μέτρα έχουν θεσπιστεί για την παρακολούθηση της έκθεσης στην ακτινοβολία ώστε να εξασφαλίζεται ο προσδιορισμός των δραστηριοτήτων στις οποίες υπεισέρχονται φυσικές πηγές ακτινοβολίας που μπορεί να προκαλούν ανησυχίες από άποψη ακτινοπροστασίας;

Οι ερωτώντες βουλευτές

Μιχάλης Παπαγιαννάκης

Νικόλαος Τσούκαλης